Neurolog dziecięcy to lekarz, który diagnozuje i leczy choroby oraz zaburzenia układu nerwowego u dzieci i młodzieży – od okresu noworodkowego do pełnoletności. Wczesne rozpoznanie problemu neurologicznego znacząco poprawia rokowanie i wspiera prawidłowy rozwój dziecka.
Zadaniem neurologa dziecięcego jest ocena rozwoju układu nerwowego, identyfikacja przyczyn niepokojących objawów (np. zaburzeń ruchu, mowy, snu czy koncentracji) oraz zaplanowanie diagnostyki i leczenia. W praktyce specjalista współpracuje z pediatrą, psychologiem, logopedą, fizjoterapeutą i – w razie potrzeby – genetykiem lub psychiatrą dziecięcym.
Źródła
Zadaniem neurologa dziecięcego jest ocena rozwoju układu nerwowego, identyfikacja przyczyn niepokojących objawów (np. zaburzeń ruchu, mowy, snu czy koncentracji) oraz zaplanowanie diagnostyki i leczenia. W praktyce specjalista współpracuje z pediatrą, psychologiem, logopedą, fizjoterapeutą i – w razie potrzeby – genetykiem lub psychiatrą dziecięcym.
Kiedy umówić wizytę u neurologa dziecięcego?
Warto zgłosić się na konsultację, jeśli obserwujesz u dziecka:- opóźnienie rozwoju psychoruchowego (późne siadanie, raczkowanie, chodzenie, trudności z nauką nowych umiejętności),
- zaburzenia napięcia mięśniowego (wiotkość, spastyczność, asymetria postawy),
- tiki, drżenia lub inne mimowolne ruchy, niezgrabność ruchowa, potykanie się, problemy z równowagą i koordynacją,
- bóle głowy (szczególnie nawracające, z wymiotami, światłowstrętem lub poranne), zawroty głowy, omdlenia, „zamyślenia”,
- zaburzenia snu (lunatykowanie, lęki nocne, napady nocne), problemy z koncentracją lub uwagą (ADHD),
- regres rozwoju – utrata wcześniej nabytych umiejętności, trudności z mową lub rozumieniem mowy,
- skutki urazu głowy (ból, wymioty, senność, zaburzenia pamięci), drgawki lub utrata przytomności – nawet jednorazowo.
Jakimi schorzeniami zajmuje się neurolog dziecięcy?
Zakres neurologii dziecięcej jest szeroki – od częstych, łagodnych dolegliwości po rzadkie choroby wymagające opieki wielospecjalistycznej. Poniżej lista z krótkimi objaśnieniami:Najczęstsze rozpoznania
- Zaburzenia napięcia mięśniowego – hipotonia (wiotkość) lub spastyczność; objawia się m.in. „przelewaniem przez ręce”, sztywnością kończyn, asymetrią ruchów.
- Opóźnienie rozwoju psychoruchowego – trudności w osiąganiu kamieni milowych (siadanie, chodzenie, chwyt, mowa), problemy z planowaniem ruchu (dyspraxia).
- Padaczka i zaburzenia napadowe – napady drgawkowe i niedrgawkowe (np. nieświadomości); wymagają EEG i często badań neuroobrazowych.
- Bóle i migreny dziecięce – nawracające bóle głowy, czasem z nudnościami, światłowstrętem; różnicowanie z bólami napięciowymi.
- Tiki, zespół Tourette’a – mimowolne ruchy lub dźwięki, zwykle nasilane stresem, nierzadko współistnieją z ADHD lub zaburzeniami lękowymi.
- Zaburzenia neurorozwojowe – spektrum autyzmu, ADHD, specyficzne zaburzenia uczenia się; często wymagają terapii wielospecjalistycznej.
- Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) – trwałe zaburzenia postawy i ruchu wynikające z uszkodzenia mózgu we wczesnym okresie rozwoju.
Choroby nerwowo–mięśniowe i genetyczne
- Dystrofie mięśniowe (np. Duchenne’a, Beckera) – postępujące osłabienie mięśni, trudności we wchodzeniu po schodach, częste upadki.
- Miastenia – nużliwość mięśni nasilająca się w ciągu dnia (opadanie powiek, męczliwość).
- Neuropatie dziedziczne – zaburzenia czucia, osłabienie kończyn, problemy z chodzeniem.
- Zespoły genetyczne (Downa, Rett, Angelmana, Pradera–Williego) – często współwystępują z padaczką, zaburzeniami napięcia, opóźnieniem rozwoju.
Rzadziej występujące choroby neurologiczne
- Stwardnienie rozsiane o początku dziecięcym (POMS) – autoimmunologiczne uszkodzenie mieliny; objawy: zaburzenia widzenia, drętwienia, osłabienie.
- Zapalenia mózgu i rdzenia (autoimmunologiczne, infekcyjne) – gorączka, drgawki, zaburzenia świadomości; wymagają pilnej diagnostyki.
- Zespół Guillain–Barré – ostra polineuropatia po infekcji; szybko narastająca słabość mięśni, czasem zaburzenia oddychania.
- Ataksje dziedziczne – postępujące zaburzenia równowagi i koordynacji, mowa skandowana.
- Leukodystrofie – choroby istoty białej mózgu; objawy: regres rozwoju, zaburzenia chodu, drgawki.
- Choroby mitochondrialne i metaboliczne – męczliwość, hipotonia, wielonarządowe objawy; rozpoznanie wymaga diagnostyki specjalistycznej.
- Wodogłowie i wady rozwojowe mózgu – powiększenie obwodu głowy, wymioty, drażliwość, zaburzenia napięcia mięśniowego.
- Nowotwory OUN – poranne bóle głowy, wymioty, zaburzenia równowagi, zez; sygnał do pilnej diagnostyki.
Jak wygląda diagnostyka neurologiczna u dzieci?
Dobór badań zależy od objawów i wieku dziecka. Neurolog dziecięcy może zlecić:- EEG – zapis czynności bioelektrycznej mózgu, pomocny w rozpoznaniu padaczki i napadów niedrgawkowych,
- MRI/rezonans lub TK – ocena struktur mózgu i rdzenia, wad rozwojowych, zmian zapalnych czy guzów,
- USG przezciemiączkowe – u niemowląt, do oceny struktur OUN,
- Badania genetyczne i metaboliczne – gdy podejrzewa się chorobę wrodzoną,
- EMG/NCV – ocena przewodnictwa nerwowego i pracy mięśni (w chorobach nerwowo–mięśniowych),
- Skale rozwoju i testy funkcji poznawczych – do oceny postępów i planowania terapii.
Leczenie i wsparcie – co proponuje neurolog dziecięcy?
Plan postępowania jest indywidualny i może obejmować:- farmakoterapię (np. leki przeciwpadaczkowe, przeciwmigrenowe),
- fizjoterapię, terapię zajęciową, wsparcie logopedyczne i psychologiczne,
- zalecenia dotyczące stylu życia, snu, aktywności fizycznej, modyfikacji środowiska domowego i szkolnego,
- monitorowanie efektów leczenia i regularne kontrole,
- konsultacje międzydyscyplinarne (genetyka, psychiatria dziecięca, okulistyka, rehabilitacja).
Jak przygotować się do wizyty?
Zabierz książeczkę zdrowia dziecka, listę leków, wcześniejsze wyniki (EEG, MRI) i krótkie notatki: kiedy pojawiły się objawy, jak często występują, co je nasila lub łagodzi. Dziecko nie wymaga specjalnego przygotowania – ważne, by wiedziało, że wizyta ma pomóc.Q&A – najczęstsze pytania rodziców
- Czy potrzebne jest skierowanie do neurologa dziecięcego? W wizytach prywatnych – nie. W ramach NFZ zwykle tak.
- Jak długo trwa diagnostyka? Zależy od objawów; proste przypadki kilka tygodni, choroby rzadkie – dłużej.
- Czy EEG zawsze wykrywa padaczkę? Nie zawsze; czasem potrzebne są badania powtórne, dłuższe rejestracje lub monitoring wideo-EEG.
- Kiedy bóle głowy wymagają pilnej konsultacji? Gdy są poranne z wymiotami, po urazie, z gorączką i sztywnością karku, z zaburzeniami widzenia lub narastają w czasie.
- Czy neurologia dziecięca Warszawa oferuje szybkie terminy? W wizytach prywatnych zwykle tak – bez skierowania i kolejek.